اشاره: جوانی بااخلاق، مردی بااراده و هنرمندی خلاق که نمونههای او را گرچه به لحاظ آماری در کشورمان کم داریم و در کار خود منحصربهفردند، اما به همینها که تعدادشان زیاد نیستند نیز توجهی نمیکنیم. ارزش کار و منزلت طرح و ایده آنان را در عرصههای گوناگون، خصوصاً نخبگی فرهنگی میدانیم، اما باز کمکشان نمیکنیم. تلاشها و مجاهداتشان را در راستای اعتلای هنر متعالی و ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی مشاهده میکنیم و اما باز زحماتشان را قدر نمیدانیم. اسم زیبا و فامیل استاد هنرمند و نویسنده ذوق آفرین، سیدمهدی میر عظیمی که دست روزگار او را هم شاعر هم نویسنده و هنرمند نموده، بسیار شنیده و در ارتباط با وی و کارهای خوب و ماندگارش در عرصه فرهنگ این سرزمین، فراوان نوشتهها و مصاحبهها خوانده بودم تا اینکه در جربان برپایی سلسله برنامههای هفته کتاب و کتابخوانی در مدارس ناحیه یک شیراز و هفته برپایی نمایشگاه شانزدهم کتاب استان فارس در محل دائمی نمایشگاه های بینالمللی فارس در شهرک گلستان شیراز که او نیز در سالن حافظ غرفه ای تحت عنوان «کتاب یک صفحهای» را مدیریت میکرد، چهره مبارک و باصفایش را دیدم و چون فردی به غایت مهربان و خوشرو و چونان جد بزرگوارش نکو خلقی را سرلوحه کار خویش کرده بود، آشنا گشتم. به واسطه همسایگی غرفه او (کتاب یک صفحهای) با غرفه ما (شیراز نوین)، دعوتش کردم و مصاحبهای خواندنی با ترتیب دادم که حکایت از عزم عظیم این سید خوبان و میرعظیم عرصه کتابخوانی که به نوعی میتوان گفت «علمدار میدان فرهنگی» است ترتیب دادم. آنچه در ادامه میخوانید، حاصل مصاحبه شیراز نوین با این فعال عرصه کتاب، هنر و رسانه است.
لطفا برای خوانندگان شیراز نوین و کسانی که این مصاحبه را میخوانند و دوست دارند از شما و کارهایتان بیشتر بدانند، بگویید ماجرای کتاب یک صفحهای چیست؟
به نام خدا و با عرض سلام و ادب و احترام خدمت شما و همکاران ارجمندتان و تشکر از روزنامه شیراز نوین که با تلاش سردبیر و خبرنگاران آن رسانه که به کار تهیه گزارشات اختصاصی و تولید محتوای لازم در عرصههای گوناگون اجتماعی، دغدغه کار فرهنگی دارد و همچنین قدردانی از همه عزیزانی که در برپایی رویدادهای فرهنگی و از جمله نمایشگاه کتاب و مطبوعات زحمت میکشند، باید به اطلاع عموم برسانم که کتاب یک صفحهای یک ایده و ابتکار و در واقع یک طرح خلاق از سوی این جانب است و هدفی جز علاقهمند کردن مردم به مطالعه نبوده و نیست. مثلاً با اجرای طرح کتابهای یک صفحهای، روزانه 4 میلیون ریال کتاب در ایستگاههای مترو شیراز توزیع میشود.
حالا چرا کتاب یک صفحهای؟ آیا به چاپ مقدار کم از مطالب نوشتاری خودتان یا فرد دیگری، میتوان عنوان کتاب بر آن نهاد؟
بله، با گستردگی دنیای مجازی و فراوانی شبکههای اجتماعی و پرکاربردتر شدن وسیلهای به نام موبایل، کتاب به عنوان یک رسانه قدیمی نباید جایگاه خود را در جوامع انسانی از دست بدهد.
کتاب مثل معلم است. همانگونه که هیچکس نمیتواند جای معلم را در کلاس درس بگیرد، کتاب هم اگر کتاب خوبی باشد حتی از نظر حجم کم ولی محتوایی داشته باشد و به عبارتی جذاب و خوانا باشد، طرفداران خود را مییابد. حقیقتاً توزیع کتاب یک صفحهای برای استفاده بهتر از زمان انتظار شهروندان است، این زمان انتظار میتواند در مترو، اتوبوس، تاکسی، غذاخوری و جاهای دیگر باشد.
زمانی که معمولاً به هدر میرفت اکنون در راه استفاده درست از آن برنامهریزی شده است. کتابهای یک صفحهای دارای مجوز لازم از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی است و همه مراحل قانونی ممیزی وانتشار را طی کرده و توسط انتشارات نوید شیراز که من خود را مدیون ناشر آن میدانم و یکی از انتشارات صاحب افتخار در عرصه ملی و بینالمللی است چاپ میشود.
این کتابها حاوی نکات آموزنده، داستان، شعر، مفاهیم ادبی واجتماعی و موضوعاتی است که در یک دقیقه بتوان بیشترین مفهوم را به مخاطب منتقل کرد. استقبال شهروندان از خواندن این کتابها به حدی است که هر ایستگاه مترو فقط بین یک تا دو ساعت کتاب دارد و کتابها با سرعت دست به دست میشود و در نهایت به خانهها میرود و توسط اعضای خانه نیز مطالعه می شود. تاکنون سری نخست این کتابها با تیراژ 9 هزار جلد چاپ و منتشر شده است که هر جلد از این کتابها حاوی 48 کتاب یک صفحهای است. این کتابها با موضوعات متنوع در بین نسل جوان و نوجوان مشتری فراوان دارد.
ازجایی یا فردی و ارگانی حمایت میشوید؟
خیر، از هیچ مرجع رسمی و دولتی اعتبار دریافت نمیکنیم و منابع مالی ثابتی این طرح را حمایت نمیکند. تاکنون با کمک خیرین و علاقهمندان به فرهنگ و ادب و هزینه شخصی اینکار را تداوم دادهام. 2 میلیارد و 250 میلیون ریال هزینه انتشار سری نخست این کتابها و بیش از 4 میلیارد و 350 میلیون ریال هزینه چاپ و انتشار سری دوم این کتابهاست.
متقاضیانی هم داشته یا دارید؟
بله. فراوان. دهها شرکت و سازمان از سراسر کشور متقاضی دریافت کتاب یک صفحهای بودهاند، به طوری که فقط 20 درصد از انتشار سری دوم در شیراز توزیع شده است. بخش عمدهای از این کتابها در مراکز عمومی تهران و سایر استانها توزیع شده است و ما با همکاری انتشارات نوید و خیرین حوزه کتاب طرحهایی از جمله رستوران کتاب، مدرسه کتاب، کتاب گالری و سایر طرحها را در حال تهیه و اجرا داریم. در طرح رستوران کتاب،کتابهای یک صفحهای بین رستورانها توزیع میشود تا در فاصله آماده شدن غذا، مشتریان آن را مطالعه کنند. در طرح مدرسه کتاب نیز کتابهای یک صفحهای در اختیار دانشآموزان قرار میگیرد. درکتاب گالری نیز کتاب یک صفحهای در ابعاد 50 در 50 سانتیمتر به صورت تابلو در محافل و مکان عمومی قرار میگیرد تا مردم آن را مطالعه کنند.
چه توصیهای به شهروندان دارید؟
از شهروندان، هنرمندان، افراد خلاق در حوزه نویسندگی، دانشآموزان و دانشجویان، رسانهها، هنرمندان و کسانی که دغدغه افزایش سرانه مطالعه دارند میخواهم با همکاری بیشتر و ترویج فرهنگ کتابخوانی، ایدهها و نظرات خود را به موسسه آسان رسان منتقل کنند تا مورد استفاده قرار گیرد، زیرا ریشه بسیاری از معضلات اجتماعی را باید در نادانی جست، علتی که یکی از عوامل اصلی بروز و تداومش، در بیگانگی با مطالعه و کتاب نخواندن است.ت مام صاحبنظران و تصمیمسازان و مجریان تصمیمات، مشکل کتاب نخواندن را باور دارند و به شکلهای مختلف، معترفاند که اگر به دنبال فرهنگسازی هستیم، ابتدا باید مسیر نادانی را سد کنیم و این نیز با کمک مطالعه و نهادینه کردن کتابخوانی امکان پذیراست.
از اینکه فرصتی در اختیار ما قرار دادید ممنونم. در روزهای آتی مصاحبهها و گفتگوهای بیشتری در حوزه کارها و فعالیتهایتان در امور فرهنگی با شما انجام خواهیم داد.
من لازم میدانم از شما جناب حسینی ارسنجانی و دوست و همکار عزیزتان آقای امیرآبادی دبیر سرویس فرهنگ و هنر روزنامه شیراز نوین که در طی 5 روز نمایشگاه کتاب فارس فعالانه حاضر شدید و در زمینه انتشار وانعکاس اخبار و رویدادهای فرهنگی سنگ تمام گذاشتید، تشکر قلبی و ارادت خالصانه خودم را اعلام نمایم. موفق وموید باشید.
به قلم سید محی الدین حسنی ارسنجانی